De 7 eigenschappen van effectief leiderschap

Dit is een managementklassieker waarmee ik in aanraking kwam tijdens mijn coachopleiding en mij heeft gegrepen. Als je er met andere over praat dan bekruipt mij het gevoel dat ik de enige was die nog niet eerder met de ideeën van Stephen Covey kennis had gemaakt. Maar ja, beter laat dan nooit.

Dit boek is als een ‘bijbel’ voor mij geworden die naast andere theorieën een onderdeel is van mijn tools en denkwijze binnen het coachen van ondernemers.

De zeven eigenschappen van effectief leiderschap behandelt de belangrijke(ste) eigenschappen die je als leider maar ook (en misschien wel juist) als ‘mens’ een gelukkig, inhoudsvol en stabiel leven kunnen geven. 

Veel van deze eigenschappen zijn geen hele nieuwe inzichten en heb je dagelijks mee te maken. Maar Covey heeft ze als eigenschappen goed beschreven, samengracht en structuur gegeven. Daar waar ik eerst dacht dat dit boek met name over het bedrijfsleven ging, is het voor mij nu duidelijk dat het om hele essentiële onderdelen van het leven in z’n algemeenheid gaat met het bedrijfsleven als rode draad.

De zeven eigenschappen in het kort:

1. Wees proactief: Door zelf het initiatief te nemen en te kiezen welke respons je geeft op een stimulus.
   Je hebt de Cirkel van Betrokkenheid met daarin de Cirkel van Invloed. Des te meer je bewust bent van je eigen invloed en daar ook naar handelt hoe groter deze cirkel wordt en hoe minder je afhankelijk bent van de factoren binnen de cirkel van betrokkenheid en dus van wat anderen doen of niet.
   
   
2. Begin met het einde voor ogen: Alles wordt tweemaal geschapen, eerst bedacht en dan uitgevoerd. Het eerste, maken van plannen, draait om leiderschap, de tweede, de uitvoering, draait om management. Zie het als het ontwerpen en daarna bouwen van een huis. Ons voorstellingsvermogen en geweten zijn essentieel voor persoonlijk leiderschap, waarbij we ons eigen scenario van het leven schrijven [Persoonlijke Visie]. Daarbij moet je weten wat je belangrijk vindt, je moet je ‘onveranderlijke kern’ kennen. Waar draait het om in jouw leven? Het bepalen van je ‘centrum’.
   Alleen als je je ‘principes’ als centrum stelt zal je grip op je leven houden, ondanks de impact van andere invloeden zoals vrienden, familie, collega’s, kerk, liefdadigheid, etc. Mensen en dingen kunnen veranderen, maar principes niet.
   
   
3. Belangrijke zaken eerst: ‘Ze helpt ons om ruimte en tijd te maken om ons denken en handelen af te stemmen op onze missie’.
   Een belangrijk aspect van eigenschap 3 is tijdmanagement. Hierbij hoort het nastreven van een goede balans tussen de productie/product (p) en het productiemiddel (pm).
   In ‘De Tijdmanagementmatrix’ zijn 4 vlakken uitgewerkt van belangrijk/niet belangrijk en dringend/niet dringend. De focus moet liggen op het 2^e kwadrant – Belangrijk / Niet dringend. Hier draait het om belangrijke zaken waar je proactief mee aan de slag kan gaan. In kwadrant 1 draait het om belangrijke zaken die dringend zijn waardoor je veelal reactief moet acteren. Door zoveel mogelijk werkzaamheden in kwadrant 2 te doen kan je voor een groot gedeelte voorkomen dat ze in kwadrant 1 komen.
   
   
4. Denk win-win: Deze gaat over je mentale instelling bij samenwerking met anderen. Je denkt en handelt vanuit een overvloedgedachte in plaats vanuit een schaarste en laat je niet leiden door hoe de ander jou benadert. Er zijn 6 verschillende visies: ‘Winnen-verliezen’, ‘verliezen-winnen’, ‘verliezen-verliezen’, ‘winnen’, ‘win-win’ en ‘win-win of geen akkoord’. Voor langdurig goede relaties zijn eigenlijk alleen ‘win-win’ en ‘win-win of geen akkoord’ reële opties.
   Win-win vraagt om een sterke kern, een duidelijke visie en heldere eigen prioriteiten. De eerste 3 eigenschappen liggen hieraan ten grondslag.
   Vereisten voor Win-Win denken zijn (sterk) Karakter, (goede) Relaties en (duidelijke) Overeenkomsten.
   
   
5. Eerst begrijpen…. dan begrepen worden: Deze eigenschap draait om de instelling en vaardigheid om je echt open te stellen voor inzichten en meningen van anderen. Alleen zo kun je invloed uitoefenen op anderen en kunnen zij invloed uitoefenen op jou. Het gaat om leren luisteren, eerst begrijpen en dan begrepen worden. Het begrijpen kan je tonen door eerst de uitgangspunten (standpunten) van de ander door te nemen, te belichten en laten zien dat je begrijpt waar hij/zij voor staat. Als de ander dat beseft zal de houding naar jouw standpunten ook veel opener en minder defensief zijn. Hierdoor zal de kans op een win-win (zie eigenschap 4) uitkomst vele malen groter zijn.
   
   
6. Synergie: Deze eigenschap is de eigenschap van de derde weg. Naast mijn idee en jouw idee is er nog een beter idee dat wij nu nog niet kennen. Door het toepassen van de eigenschappen 4 en 5 kunnen we dat samen vormgeven.
   Synergie bundelt en katalyseert de grootste krachten in de mens. Het resultaat van synergie is magisch: er komen totaal nieuwe mogelijkheden aan het licht.
   Het kan zelfs een multiplier worden op een 1+1=3 uitkomst.
   Covey definieert synergie als: ‘De meerwaarde van het geheel ten opzichte van de delen’. In een schema laat Covey zien hoe vertrouwen en samenwerking elkaar versterken om tot synergie te komen.
   
   De uitdaging van synergie ligt in de verschillen tussen mensen. Drijven die verschillen jullie uit elkaar of breng je ze samen tot mooie, nieuwe oplossingen? Volgens Covey zijn effectieve mensen bescheiden genoeg om de beperkingen van hun persoonlijke waarnemingen te erkennen.
   
   
7. Houd de zaag scherp: Deze eigenschap draait om evenwichtige zelfvernieuwing, om het onderhouden va het belangrijkste instrument dat je hebt: Jezelf. Deze eigenschap maakt alle andere eigenschappen mogelijk. Het hoort tot de kern van je persoonlijke cirkel van invloed.
   De lichamelijke dimensie: Je lichaam in conditie houden door goed te eten, genoeg rust en ontspanning en regelmatig bewegen.
   De mentale dimensie: Lezen, schrijven, plannen maken, visualiseren, etc. Bezig zijn met mentale groei en verrijking [ipv alle ‘vrije’ tijd te Netflixen etc.]
   De sociale dimensie – Anderen helpen: Covey hecht veel waarde aan dienstbaarheid. Daarbij hoort het dat we anderen helpen in hun proces van vernieuwing.