Waardebepaling van een bedrijf,
HOE WERKT DAT?

Een Inleiding tot het Waarderen van een Onderneming: Multiples en DCF

Introductie

Het waarderen van een onderneming is een cruciale stap bij het begeleiden van de verkoop van bedrijven. Het stelt potentiële kopers in staat om een eerlijke prijs te bepalen en biedt verkopers inzicht in de waarde van hun bedrijf. Twee veelgebruikte methoden voor het waarderen van ondernemingen zijn de multiples-methode en de discounted cashflow (DCF)-methode. In dit artikel zullen we deze methoden nader bekijken en hun toepassing in de praktijk bespreken.

Voorbereiding

Voordat we de waarderingsmethodieken uitleggen eerst nog iets over de input die hiervoor gebruikt wordt. Afhankelijk van de methode wordt er gebruik gemaakt van historische cijfers en/of prognoses van de komende jaren. De kwaliteit van deze input is van groot belang voor de (juiste) uitkomst van de waardering. Garbage in = Garbage out.
Er vanuit gaande dat de historische cijfers goed zijn weergegeven in de jaarrapporten is het zaak dat, indien de methode dat verlangt, de prognose reëel is en geen, niet onderbouwde, hockeystick grafiek toont. Houd er rekening mee dat (nog) niet gerealiseerde kansen in de basis niet meegenomen worden in de waardering. De koper zal ten slotte zelf de effort en investeringen moeten doen om die, voorspelde, kansen om te zetten in resultaten.

Normalisatie:
Ook zal er goed gekeken moeten worden naar de onderdelen van de resultatenrekening. Zitten hier kosten en/of opbrengsten in die niet tot de kernactiviteiten van de onderneming horen. Als de huidige eigenaar bijvoorbeeld gek is op klassieke auto’s, deze op de zaak heeft staan, terwijl dat niets met de ondernemingsactiviteiten heeft te maken, dan moeten de kosten die hiermee gemoeid zijn uit de resultatenrekening worden gehaald. Ook eenmalige kosten die zijn gemaakt door een bepaalde omstandigheid kunnen uit de jaarrekening worden gehaald voordat de resultaten worden gebruikt in de waardering. Dit kan grijze gebieden opleveren waarbij de een vindt dat iets geen bedrijfsactiviteit is of een eenmalige gebeurtenis en de ander het daar niet mee eens is. Dus doe dit secuur en onderbouw de aanpassingen goed. Dit proces heet normalisatie.

I. Multiple x EBITDA:

Een veelgebruikte multiple waarderingsmethode voor het MKB is de EBITDA-multiple. EBITDA staat voor Earnings Before Interest, Taxes, Depreciation, and Amortization (brutowinst vóór rente, belastingen, afschrijvingen en amortisatie). Deze methode maakt gebruik van een ratio die de verhouding weergeeft tussen de waarde van het bedrijf (bijvoorbeeld de verkoopprijs) en de EBITDA.

De EBITDA-multiple kan worden bepaald door te kijken naar vergelijkbare bedrijven in dezelfde sector en te analyseren welke multiple (bijvoorbeeld 4x, 6x, of 8x) gebruikt wordt om hun waarde te bepalen. Deze multiple wordt vervolgens toegepast op de EBITDA van het MKB-bedrijf om een ruwe schatting te maken van de waarde.

Het gebruik van de EBITDA-multiple heeft enkele voordelen. Het is eenvoudig te berekenen en te begrijpen, en het maakt het mogelijk om snel een ruwe schatting van de waarde te maken. Bovendien kan het nuttig zijn in sectoren waar de bedrijfswinst sterk wordt beïnvloed door afschrijvingen, rente of belastingen, en waar de EBITDA een betere maatstaf is voor de winstgevendheid.

Het is echter belangrijk om te vermelden dat de EBITDA-multiple beperkingen heeft. Het negeert namelijk de invloed van belastingen, rentelasten, afschrijvingen en amortisatie, die belangrijke aspecten zijn van de financiële prestaties van een bedrijf. Bovendien kan het geen rekening houden met specifieke risico’s, groeivooruitzichten en andere factoren die van invloed zijn op de waarde van een bedrijf.

Naast de hiervoor toegelichte EBITDA multiple methode worden er nog andere soorten multiple methoden toegepast:

1. Prijs-winstverhouding (P/E): De P/E-methode vergelijkt de marktprijs van de aandelen van een bedrijf met de winst per aandeel. Het wordt vaak gebruikt bij beursgenoteerde bedrijven, maar kan ook worden toegepast op niet-beursgenoteerde MKB-bedrijven door te kijken naar vergelijkbare bedrijven in dezelfde sector.
2. Prijs-omzetverhouding (P/S): De P/S-methode vergelijkt de marktkapitalisatie van een bedrijf met de jaarlijkse omzet. Het is vooral nuttig voor bedrijven met hoge groeivooruitzichten waarbij winstgevendheid nog niet sterk ontwikkeld is.
3. Prijs-boekwaardeverhouding (P/B): De P/B-methode vergelijkt de marktprijs van de aandelen van een bedrijf met de boekwaarde per aandeel. De boekwaarde vertegenwoordigt het eigen vermogen van het bedrijf op de balans.
4. Prijs-inkomstenverhouding (P/R): De P/R-methode vergelijkt de marktkapitalisatie van een bedrijf met de jaarlijkse inkomsten. Het is vooral relevant voor bedrijven met hoge groeivooruitzichten waarbij de focus ligt op inkomstengeneratie in plaats van winstgevendheid.
5. Prijs-cashflowverhouding (P/CF): De P/CF-methode vergelijkt de marktkapitalisatie van een bedrijf met de kasstroom uit operationele activiteiten. Het richt zich op de operationele prestaties en cashflowgeneratie van het bedrijf.

Het is belangrijk op te merken dat elke multiple waarderingsmethode zijn eigen voor- en nadelen heeft en dat de keuze afhangt van de specifieke kenmerken van het bedrijf en de sector waarin het opereert. Het is raadzaam om bij het toepassen van een multiple waarderingsmethode een adviseur te raadplegen om een beter inzicht te krijgen in de relevante multiples en factoren die van invloed zijn op de waarde van het [MKB] bedrijf. Een adviseur kan rekening houden met specifieke bedrijfskenmerken, marktomstandigheden en andere relevante factoren om een meer nauwkeurige waardebepaling te bieden.

II. Discounted Cashflow (DCF)-methode:
De DCF-methode maakt gebruik van toekomstige kasstromen van een bedrijf om de waarde te bepalen. Het idee achter deze methode is dat de waarde van een bedrijf wordt bepaald door de contante waarde van de verwachte toekomstige kasstromen.

De DCF-methode omvat de volgende stappen:

1. Prognose van toekomstige kasstromen: Schat de toekomstige kasstromen van het bedrijf over een bepaalde periode. Dit kan worden gedaan door historische gegevens te analyseren, marktonderzoek uit te voeren en rekening te houden met sector- en economische trends.
2. Bepaling van de disconteringsvoet: De disconteringsvoet vertegenwoordigt de vereiste rendementseis van de investeerders. Het weerspiegelt het risico van het bedrijf en kan worden bepaald aan de hand van de gewogen gemiddelde vermogenskostenvoet (WACC = gewogen gemiddelde kapitaalkosten waarbij uit wordt gegaan van een deel eigen en een deel vreemd vermogen) of andere relevante methoden. (* zie onderstaand een verdiepende toelichting)
3. Contante waarde berekenen: Bereken de contante waarde van de toekomstige kasstromen door deze te disconteren met behulp van de bepaalde disconteringsvoet. De contante waarde van de kasstromen wordt vervolgens opgeteld om de waarde van het bedrijf te verkrijgen.

Hoewel de DCF-methode robuust en gedetailleerd is, is het belangrijk om rekening te houden met de aannames en schattingen die in het proces worden gebruikt. Kleine veranderingen in de aannames kunnen grote invloed hebben op de uitkomst, dus zorgvuldigheid en realistische schattingen zijn essentieel.

Conclusie:
Het waarderen van een onderneming op basis van multiples en DCF zijn twee veelgebruikte methoden in de wereld van bedrijfswaardering. De multiples-methode biedt snel inzicht in de waarde van een bedrijf door te vergelijken met vergelijkbare bedrijven in dezelfde sector, terwijl de DCF-methode zich richt op de contante waarde van toekomstige kasstromen. Het combineren van meerdere waarderingsmethoden en het zorgvuldig evalueren van aannames kan helpen om een beter beeld te krijgen van de waarde van een onderneming. Het is ook raadzaam om een professionele financieel adviseur te raadplegen bij het uitvoeren van een grondige bedrijfswaardering.

Bij een multiple methode maak je gebruik van de resultaten uit het verleden (meestal genormaliseerd), maar houd in gedachten dat een koper de koopprijs met resultaten uit de toekomst moet verdienen. Als je de twee methodes toepast op de waardering van de onderneming dan heb je enerzijds een check of de uitkomsten niet te veel van elkaar verschillen en je kan er een trend uithalen (verleden naar toekomst) die je kan afzetten tegen de verschillende informatie die je over de onderneming hebt verzameld.

Tot slot nog andere manieren van waarderen:

Zoals hiervoor beschreven zijn de Multiple en Discounted Cash Flow methoden de meest gebruikte voor het bepalen van de waarde van een onderneming. Echter worden er soms ook nog andere methoden gebruikt als die in een bepaalde situatie beter passen.

Intrinsieke waarde:
De intrinsieke waarde waardering gaat uit van de balanswaarde (vaak door accountants gebruikt). Hierbij wordt gekeken naar de bezittingen en schulden (gebaseerd op actuele marktwaarde) op de balans. Door deze met elkaar te verreken wordt de waarde van de onderneming bepaald. In de basis is dit het Eigen Vermogen van de onderneming.

Goodwill methode:
Hierbij wordt bovenop de intrinsieke waarde van de onderneming een goodwill vergoeding bepaald. Deze goodwill wordt bepaald op basis van de te verwachten toekomstige (genormaliseerde) rendementen en is van vele factoren afhankelijk zoals de branche, medewerkers en management, conjunctuur, fase in de levenscyclus van de onderneming, staat van onderhoud (verwachte investeringen), etc. etc.

*Verdieping op de bepaling van de disconteringsvoet

Bepaling van de disconteringsvoet: De disconteringsvoet is een cruciaal onderdeel van de discounted cashflow (DCF)-methode en vertegenwoordigt de vereiste rendementseis van investeerders. Het weerspiegelt het risico dat verbonden is aan het investeren in een specifiek bedrijf. Bij het waarderen van MKB-bedrijven die niet beursgenoteerd zijn, kunnen verschillende benaderingen worden gebruikt om de disconteringsvoet te bepalen.

1. Gewogen gemiddelde vermogenskostenvoet (WACC): De WACC is een veelgebruikte methode om de disconteringsvoet te bepalen en omvat zowel de kosten van eigen vermogen als de kosten van vreemd vermogen. Voor MKB-bedrijven die niet beursgenoteerd zijn, kan de WACC worden berekend als een gewogen gemiddelde van de kosten van eigen vermogen en de kosten van vreemd vermogen.

• Kosten van eigen vermogen: De kosten van eigen vermogen (KE) geven het rendement weer dat investeerders eisen om te investeren in het bedrijf. Het kan worden berekend met behulp van verschillende methoden, zoals de dividend discount model (DDM) of de build-up methode. Bij de build-up methode worden risicopremies toegevoegd aan een risicovrije rentevoet om tot de KE te komen. Deze risicopremies omvatten onder andere de marktrisicopremie en de bedrijfsspecifieke risicopremie, die afhangt van de kenmerken van het bedrijf en de sector waarin het opereert.
• Kosten van vreemd vermogen: De kosten van vreemd vermogen (KV) weerspiegelen de rentelasten en andere kosten die verband houden met het aantrekken van vreemd vermogen. Dit kan worden afgeleid uit de rentevoet die het bedrijf betaalt op uitstaande leningen of door te kijken naar vergelijkbare rentetarieven in de markt.

De gewichten voor het gewogen gemiddelde worden bepaald door het aandeel van eigen vermogen en vreemd vermogen in de kapitaalstructuur van het bedrijf.

2. Kostenvoet van eigen vermogen (KEU): Voor MKB-bedrijven kan het bepalen van de KEU een meer gerichte benadering zijn, aangezien ze vaak minder afhankelijk zijn van vreemd vermogen. De KEU vertegenwoordigt het rendement dat investeerders eisen om te investeren in het eigen vermogen van het bedrijf.

• Dividend discount model (DDM): Het DDM is een methode om de KEU te berekenen op basis van de verwachte toekomstige dividenden van het bedrijf. Het omvat het disconteren van de verwachte dividenden met de KEU om de waarde van het eigen vermogen te bepalen. Door deze waarde te vergelijken met de marktwaarde van het eigen vermogen, kan de KEU worden afgeleid.
• Vergelijkbare bedrijven: Een andere benadering is om de KEU te bepalen door te kijken naar de rendementseisen van vergelijkbare bedrijven in dezelfde sector. Dit kan worden afgeleid uit publiekelijk beschikbare gegevens, zoals de rendementen op aandelen van vergelijkbare niet-beursgenoteerde MKB-bedrijven.

Het is belangrijk op te merken dat het bepalen van de disconteringsvoet voor MKB-bedrijven die niet beursgenoteerd zijn, een uitdaging kan zijn vanwege de beperkte beschikbaarheid van marktgegevens. In dergelijke gevallen kan het raadplegen van een financieel adviseur met ervaring in MKB-waarderingen waardevol zijn om tot een realistische en goed onderbouwde disconteringsvoet te komen.

Conclusie: Bij het waarderen van MKB-bedrijven die niet beursgenoteerd zijn, kan de bepaling van de disconteringsvoet zowel de gewogen gemiddelde vermogenskostenvoet (WACC) als de kostenvoet van eigen vermogen (KEU) omvatten. De WACC omvat zowel de kosten van eigen vermogen als vreemd vermogen, terwijl de KEU specifiek gericht is op het rendement dat investeerders eisen voor het investeren met het eigen vermogen. Het gebruik van geschikte waarderingsmethoden en het raadplegen van een financieel adviseur kan helpen bij het bepalen van een realistische disconteringsvoet die het risico en de rendementseisen van het specifieke MKB-bedrijf weerspiegelt.